Yüksek Öğretim Kurumu tarafından üniversitelerin ilgili bölümleri için belirlemiş olduğu kontenjanlara asil adayların kayıt yaptırmamış olması durumunda boş kalan kontenjanlara yedek adayların da kayıt yaptırmaması durumunda sonraki yedek adayların yerleştirilmesi gerektiğine yönelik kararda idare mahkemesi tarafından idari istikrar ve hukuk güvenliği ile belirlilik ilkeleri vurgulanmıştır.
Müvekkilimiz olan bir öğrenci ülkemizde bir devlet üniversitesinin Yabancı Uyruklu Öğrenci Kabul Sınavı’na başvurarak yapılan sınavda yeterli puanı almış, sonrasında tek tercih yaparak davalı üniversitenin Tıp Fakultesi İngilizce Programı’nda 2. Yedek olarak sıralamaya girmiştir. Bu programa 10 kişilik kontenjan tanımladığı, asil adaylardan birinin kayıt yaptırmaması ve 1. Yedek sıradaki adayın da hakkından vazgeçerek kayıt yaptırmaması sonrası boş kontenjana yerleştirilmek üzere yapmış olduğu başvuru ilgili üniversite tarafından “ancak 2 asil adayın kayıt yaptırmaması halinde 2. Yedek adayın kaydının yapılabileceği, YEDEĞİN YEDEĞİ olamayacağı” gerekçe gösterilerek reddedilmiştir. Söz konusu idari işlemin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemli açmış olduğumuz davada idare mahkemesinin vermiş olduğu İptal Kararı, Bölge İdare Mahkemesi ve Danıştay tarafından onanarak kesinleşmiştir. Ayrıca idare mahkemesi İYUK madde 27. uyarınca haksız idari işlemin yürütmesini dava sonuçlanıncaya kadar durdurarak öğrencinin üniversite kaydını yaptırmasını ve eğitim hayatına başlayıp devam ettirmesine olanak tanımıştır.
İdare mahkemesi gerekçesi şu şekildedir:
“Dava dosyasının incelenmesinden, davacının … Üniversitesi Yabancı Uyruklu Öğrenci Kabul Sınavına başvurarak … tarihinde yapılan sınavda .. puan aldığı, tek tercih yaptığı ve tercihinin Tıp Fakültesi İngilizce programı olduğu, bu programa idarece 10 kişilik kontenjan tanımlandığı, davacının bu sınavda "2. Yedek" olarak belirlendiği, … tarihlerinde asil olarak yerleşmeye hak kazananların kayıt işlemlerinin yapıldığı, boş kalan kontenjanların … tarihinde ilan edildiği, kayıt yaptırmayan bir kişi olduğu ve bir kişilik boş kontenjan oluştuğu, bu boş kontenjana 1. yedek olan adayın kayıt yapma hakkının olduğu, ancak birinci yedek olan adayın bu hakkından vazgeçerek kayıt yaptırmadığı, bu nedenle boş kontenjana 2. yedek aday olarak davacının başvuru yaptığı, ancak kaydının fiilen yapılmaması üzerine kayıt yapılması talebiyle davalı idareye başvuru yapıldığı, bu başvurunun reddi üzerine de bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Olayda, her ne kadar idarece kontenjanların doldurulup doldurulmamasında takdir hakkı olduğu belirtilmiş ise de; bu takdir hakkının en başta kontenjan sayısının belirlenmesi aşamasıyla sınırlı olduğu, davacının girdiği sınav sonucunda 2. yedek olarak ilan edildiği, asil olarak kayıt yaptırmaya hak kazananların kayıt işlemlerinin bitimi sonucu bir (1) asil adayın kayıt yaptırmadığı, bu nedenle kayıt yaptırma hakkının birinci yedek olan adaya geçtiği, bu kişinin de süresi içinde başvurmaması üzerine kayıt hakkının ikinci yedek olarak ilan edilen davacıya ait olduğu, davacıya bu hakkın tanınmamasının idari istikrar ve hukuk güvenliği ile belirlilik ilkelerine aykırı olacağı, "ikinci yedek" olarak sınav sonucu açıklanan davacıya ikinci yedek olarak yerleşme hakkının tanınmamasının "ikinci sıradaki yedek" olma durumuyla bağdaşmadığı, ikinci yedek olarak belirlenen davacının bu anlamda sıranın kendisine gelmesi halinde yani birinci yedeğin de kayıt yaptırmaması halinde kendisinin kayıt yaptırabileceği yönünde haklı bir beklenti ve öngörü içerisinde olacağının kabulü gerektiği, bu durumun kontenjanların dolup dolmamasında idarenin takdir hakkı olduğu gerekçesiyle sonradan geçersiz kılınmasının öngörülebilirlik, eşitlik ve belirlilik ilkelerine tezat oluşturacağı, sınav kılavuzunda da "yedek" kavramından normal olarak anlaşılanın aksine yedeklerin sıranın kendisine gelmesi halinde alınmayabileceğine (kaydının kabul edilmeyebileceğine) dair açık ve net bir düzenleme olmadığı da değerlendirilerek bu nedenlerle dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmaktadır.”
Sonuç itibariyle idari istikrar ve hukuk güvenliği ile belirlilik ilkeleri uyarınca öğrenci yerleştirme sınavlarında asil adayların kayıt yaptırmaması sebebiyle boş kalan kontenjanların sırasıyla 1. Yedekten başlamak üzere tüm yedek listedeki adaylar tarafından doldurulabileceği karar altına alınarak kesinleşmiştir.